“Niet minder onrust, wel een positief resultaat”

Marjon weet het nog goed: “Vanuit onze organisatie kwam de vraag of we ’s nachts in pyjama wilden werken. Dat is nu een beetje een hype in zorgland. Met ons team hadden we daar wel onze vragen bij. Zelf stond ik er wel voor open, maar sommige collega’s vonden het dragen van nachtkleding geen prettig idee. Zou het echt minder onrust opleveren voor de bewoners en zouden ze er beter van slapen? Op dat moment heeft onze leidinggevende Sandra Hoogstadt voorgesteld om dit als onderzoek aan te dragen bij UNO.”

Twee keer kwamen de onderzoekers van UNO Amsterdam langs om alles te door te spreken. Samen met de onderzoekers van UNO, een student Verpleegkunde, een afvaardiging van de Wetenschapscommissie van AxionContinu en de nachtdienstmedewerkers spraken ze af dat het aantal meldingen van het bellensysteem maatgevend zou zijn voor het onderzoeksresultaat.

Mark legt uit: “Sommige bewoners drukken zelf op de knop. Daarnaast komen ook de meldingen van bewegingssensoren binnen op dit systeem. De gedachte was: als mensen beter slapen dan krijgen we ook minder bellen. Eerst hebben we twee maanden gemeten hoeveel meldingen er in de alledaagse situatie binnenkwamen. Daarna ging het onderzoek van start.”

Alle teamleden – geen enkele uitgezonderd – namen deel aan de proef en werkten in nachtkleding. Voor Marjon was het in het begin een beetje onwennig: “Ik moest me iedere keer omkleden, want ik ga echt niet in pyjama over straat. Dat vond ik nog wel een dingetje.” Mark vult aan: “Op sommige momenten was het ook onhandig. Het is heel moeilijk verschonen als je lange mouwen aanhebt. Nee, dat was niet heel comfortabel.”

Volgens Mark en Marjon hadden de bewoners nauwelijks iets in de gaten. Marjon vertelt: “We hebben hier mensen met dementie van hoog tot laag niveau. Het grappigste vond ik dat vrijwel niemand gezien heeft dat ik in pyjama loop. Eén bewoner zei: ‘Wat heb je een leuk pak aan!’. Ze zag niet dat het een pyjama was, terwijl ik zo’n traditionele geblokte aanhad. Meer pyjama kon het niet zijn.”

Mark had een ochtendjas aangetrokken. Hij lacht: “Ik kreeg van één bewoner zelfs de vraag of ik naar huis ging, omdat ik mijn jas al aanhad.” Dan zegt hij serieus: “Ik begrijp wel dat mensen die nachtkleding niet zien. Als bewoners onrustig zijn en in hun eigen wereldje zitten, is het heel moeilijk om ze daaruit te halen. Ze zijn alleen maar bezig met ‘ik moet hier weg’ of ‘ik moet naar huis’. Dat is heel moeilijk te doorbreken – ook niet met een pyjama.”

Wat Mark, Marjon en collega’s al vermoedden tijdens de testperiode, kwam ook naar voren uit de onderzoekscijfers. Marjon: “Het aantal meldingen was zelfs gestegen in vergelijking met de twee maanden ervoor. Maar het was dan ook wel een heel drukke periode.”

Is het onderzoek volgens hen nu mislukt? Mark zegt: “Zeker niet. Hoewel de proef met de nachtkleding niet heeft opgeleverd wat ervan verwacht werd, vinden we het resultaat juist ook heel positief. Het toont aan dat je dingen moet uitproberen. Dan weet je of iets werkt of niet. En ook vanuit negatieve resultaten kun je jezelf verbeteren natuurlijk.”

Marjon voegt toe: “Dat onderzoek is zeker nuttig geweest. En stel je nou voor dat je ooit aan zo’n onderzoek meedoet met wél een positief resultaat. Dan kun je in één keer voor meer dan tweehonderdduizend Nederlanders met dementie de situatie verbeteren. Wat mij betreft kunnen we best vaker meedoen aan dit soort onderzoeken, want ze zijn simpel uit te voeren. Alhoewel… ik ben ook wel heel blij dat ik die pyjama ’s nachts niet meer aan hoef. Haha.”

Tekst, Marcel Butterhof voor UNO Amsterdam.