Veilige vrijheid

In het gebouw zijn op diverse plekken bakens aangebracht die reageren op signalen van het ‘polshorloge’ dat iedere bewoner omheeft. Als een bewoner een bepaalde deur beter niet kan passeren, blijft die gesloten. Voor iedere bewoner wordt zo een leefcirkel bepaald, waarbinnen hij of zij veilig kan bewegen. Alle bewoners kunnen zonder bemoeienis hun huiskamer verlaten tussen 11 uur ’s ochtends en 19 uur ’s avonds. Joany: “Mogelijk laten we over een tijdje ook in de nacht de deuren open, maar nu lijkt dat nog een stap te ver.”

De Wartburg is niet de eerste locatie binnen AxionContinu met leefcirkels. Projectleider Peter Versteeg: “In Mariënstein werkten we met een systeem waar we niet helemaal tevreden over waren. We hebben een leverancier gevonden met een andere techniek die wel aan onze verwachtingen voldoet. Natuurlijk zijn er altijd wat kinderziektes, de grootste aanpassing wordt echter gevraagd van medewerkers en bewoners.”

Joany: “Van de 24 bewoners op de gesloten afdeling zijn er zo’n vier of vijf die er steevast op uit trekken en met de lift naar beneden gaan, naar de hal en het restaurant. Anderen lopen boven op de gangen wat rond en een groot deel blijft gewoon op de afdeling. Je merkt een verschil tussen mensen die hier al langer verblijven en nieuwere bewoners. Nieuwkomers gaan meer aan de wandel.”

Voor de zorgmedewerkers was de omschakeling misschien nog het grootst. Joany: “De eerste dagen leken ze wel in shock. Ze gingen overal achteraan om te zien waar iedereen was gebleven. Als je altijd de mensen om je heen hebt in de huiskamer, lijk je de controle te verliezen als er een paar ontbreken. De medewerkers moest echt leren loslaten en erop vertrouwen dat iemand wel weer terugkomt als er iets is. Natuurlijk ga je weleens kijken waar iemand is als hij wat lang weg blijft, maar de paniek van het begin is er niet meer.”
Van familie heeft Joany geen wanklank gehoord. “Een stuk of drie families hadden wat twijfels. Die hebben we met een armbandje om zelf laten ervaren hoe het werkt.”

Voor medewerkers van het restaurant en de receptie was het eveneens aanpassen. Corrie Gerritsen: “Bewoners met dementie veroorzaakte in het begin wat onrust. Ze liepen tussen de tafels door waar mensen van de serviceappartementen zaten te eten en grepen soms naar de borden. Of ze liepen met mij mee naar de keuken en hielden mijn hand vast terwijl ik met het eten bezig was. Je moet daar tactisch mee omgaan, want je kunt ze niet zomaar wegsturen. Inmiddels loopt het stukken beter. De een zet je aan een tafeltje met een kopje soep, de ander neem je even bij de arm. Het lijkt ook wel of ze rustiger zijn geworden. De bewoners van de serviceappartementen zijn er nu ook meer aan gewend en begrijpen het als ik eerst even met iemand bezig ben voordat ik bij hen kan komen.”

Receptioniste Thea Korssen kan de buitendeur in de gaten houden. Bewoners met een leefcirkel mogen niet alleen naar buiten. “Als ze voor die deur staan, gaat die niet open. Ook niet voor anderen. Daar klaagden medewerkers en andere bewoners in het begin wel over maar zo werkt het nu eenmaal. Op die manier kunnen ze niet met iemand naar buiten glippen. Mocht dat gebeuren dan krijgen we een melding op onze telefoon. Niet met naam en toenaam, vanwege de privacy, maar met de nummers van hun kamer.”
Corrie: “Op een gegeven moment kreeg ik de melding dat er iemand buiten bij de slagboom stond. Dat wil je niet, dus ik ren naar buiten, maar ik zag niemand. Bleek na enig navragen dat die persoon in de kapel van De Wartburg zat.”
Peter: “Daar is geen baken dus krijg je een waarschuwing via het baken dat het dichtstbij is. In dit geval was dat bij de slagboom. Dat soort dingen evalueren we nog.”
Corrie: “Dat was even paniek, maar verder zijn we er nu allemaal aan gewend. Je weet al bijna niet beter.”
Joany: “Vooraf hadden we diverse doemscenario’s van wat er mis zou kunnen gaan. Die moet je ook doornemen, maar achteraf denk je: waar hebben we ons allemaal druk over gemaakt.”

Dit artikel verscheen eerder in ContACt (winter 2021).