Kunst als therapie

'Bewegen' is een woord dat Janneke gebruikt om uit te leggen wat ze als kunstzinnig therapeut doet. "Je hoopt dat mensen in beweging komen. Soms letterlijk, soms innerlijk." Janneke noemt als voorbeeld een meneer die zich slecht voelde en heel negatief was over van alles. "Dat mag er zijn. Met hem ben ik gaan tekenen met houtskool. Dat is zwart en paste bij zijn toestand. Met kneedgum ging hij daarna voorzichtig wat weg vegen. Dat gaf een beetje licht in de duisternis. Er kwamen beelden bij hem boven, er ontstond beweging. Dan kun je gaan praten." Zo wordt een stap gezet om verlies te verwerken. Verlies van een dierbare, van het 'oude' leven, van lichaamsfuncties.

Cliënten, zowel revalidanten als bewoners van woonzorgcentra, komen via de arts of de psycholoog bij de kunstzinnig therapeut terecht. Om allerlei redenen: een (vermoeden van) depressie, stagnatie in een rouwproces of moeite hebben om het leven weer op te pakken na ziekte. "Iemand kan zich bijvoorbeeld niet meer met woorden uiten. Door een tekening te maken, te schilderen of te boetseren, kun je proberen een proces in gang te zetten. Samen naar kunst kijken kan ook. Daardoor kom je als het ware even uit jezelf, probeer je de blik naar buiten te richten. Je bekijkt het van een afstandje en kunt een stap maken in een verwerkingsproces."

Uit de voorbeelden blijkt wel dat kunstzinnige therapie maatwerk is. Elk mens is uniek en iedere situatie vraagt een eigen benadering. "Als therapeut moet je heel goed observeren en aanvoelen wat iemand nodig heeft. Soms zie aan een oogopslag of een klein gebaar dat er iets in gang is gezet. Daar ga je verder mee." Het maken van een kunstwerk is dus niet het doel van de therapie.

Soms heeft iemand altijd getekend, maar kan dat na een hersenbloeding niet meer. Met therapie lukt het soms om het toch weer om te pakken. Of om een andere manier te vinden om creatief bezig te gaan, daar voldoening uit te halen en weer iets als levensvreugde te ervaren. Kunstzinnige therapie kan er ook toe leiden dat mensen een nieuwe hobby vinden. Dan kan de overstap naar een schilder- of boetseerclub worden gemaakt die welzijnsmedewerkers aanbieden. Het kan betekenen dat iemand zo uit een isolement komt en weer onder de mensen is.

Bij AxionContinu worden al deze namen nu nog door elkaar gebruikt voor dezelfde werkzaamheden. Formeel hangt het af van de opleiding of je kunstzinnig therapeut of creatief therapeut bent. Voor het werk bij AxionContinu doet die achtergrond er minder toe. Binnen AxionContinu is voor de algemenere term 'vaktherapie beeldend' gekozen, een naam die langzaamaan ingeburgerd raakt in de organisatie.

Neem contact op met een van onze vaktherapeuten:

• Janneke Steentjes
  Beeldend Therapeut op locaties Domstate en Zorghotel de Wartburg
  jsteentjes@axioncontinu.nl
• Carmen den Heijer
  Beeldend Therapeut op locaties 't Huis aan de Vecht, De Ingelanden, De Isselwaerde en De Parkgraaf
  cdenheijer@axioncontinu.nl
• Sherida Obimdi-Pinas
  Muziektherapeut op locaties Voorhoeve en De Ingelanden
  spinas1@axioncontinu.nl